Jazda bez praw jazdy to jedno z częściej popełnianych wykroczeń na polskich drogach. Pociąga za sobą szereg konsekwencji, nie tylko prawnych, ale również finansowych i społecznych. W poniższym artykule omówimy, jaki jest stan prawny na ten temat, jakie sankcje grożą za jazdę bez prawka, a także co zrobić, jeśli zostaliśmy pozbawieni uprawnień do kierowania pojazdami.
Konsekwencje prawne jazdy bez uprawnień
W myśl Kodeksu wykroczeń, jazda bez praw jazdy jest wykroczeniem. Za ten czyn grozi mandat karny od 1500 do 30 000 złotych, punkty karne, a nawet do 3 lat pozbawienia wolności. Jest to przestępstwo z art. 180a § 1 Kodeksu karnego, które opisuje działanie polegające na „kierowaniu pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym bez wymaganych uprawnień”.
Nieznajomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności. W praktyce oznacza to, że argumenty typu „nie wiedziałem”, „zapomniałem o prawie jazdy w domu” nie mają żadnego wpływu na konsekwencje prowadzenia pojazdu bez uprawnień. Jak zapłacić mandat?
Wpływ jazdy bez prawa jazdy na ubezpieczenie samochodu
Jazda bez praw jazdy wpływa również na ubezpieczenie samochodu – a konkretnie na OC. Jeżeli zostanie spowodowany wypadek, to ubezpieczyciel ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania. Dodatkowo, może zażądać zwrotu poniesionych kosztów, jeżeli zostały one już wypłacone poszkodowanemu.
Kierowanie pojazdem bez odpowiednich uprawnień jest niestosowne do zasad współżycia społecznego, co oznacza, że ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do pokrycia szkód wynikających z takiego zachowania. Wynika to z art. 784 § 1 Kodeksu cywilnego, który mówi, że ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody spowodowane umyślnie przez ubezpieczonego.
Jak często policja interweniuje wobec kierowców bez praw jazdy?
Policja regularnie interweniuje wobec osób kierujących pojazdem bez wymaganych uprawnień. Zgodnie z danymi Komendy Głównej Policji, w 2020 roku było to niemalże 38 tysięcy interwencji. To oznacza, że średnio co godzinę na polskich drogach zatrzymywany jest kierowca bez prawa jazdy.
Choć te dane mogą wydawać się zaskakujące, w rzeczywistości są one tylko wierzchołkiem góry lodowej – wiele przypadków jazdy bez prawka nie jest wykrywanych.
Rozwiązania prawne dla osób pozbawionych prawa jazdy
Jeśli zostaliśmy pozbawieni uprawnień do kierowania pojazdami, to mamy kilka możliwości. Przede wszystkim, możemy skorzystać z prawa do złożenia sprzeciwu do decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. Ma on być złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji o cofnięciu prawa jazdy.
Inną opcją jest przeczekać okres, na który prawo jazdy zostało zatrzymane, a następnie odbyć potrzebne szkolenia i zdać ponownie egzamin na prawo jazdy. Dane osoby, które straciły prawo jazdy, nie są jednak usuwane z Centralnej Ewidencji Kierowców. Oznacza to, że po odbyciu kary, proces odzyskania uprawnień jest trudniejszy.
Ostatnią możliwością jest skorzystanie z pomocy prawnika, który pomoże w przygotowaniu odpowiednich dokumentów i reprezentować nas będzie na wszelkich etapach postępowania.
